İş Hukuku

İş hukuku, işçi ve işveren ilişkilerini inceleyen ve tanzim eden hukuk disiplinidir. İş hukuku, sadece hizmet sözleşmesinden doğan ve bağımlı hizmet borcu altındaki iş ilişkilerini inceler. İş hukuku, hizmet akdi tarafları arasındaki ilişki ile birlikte sözleşme taraflarının her birinin üye olabileceği örgütler ve toplu iş sözleşme ve mücadelesini de düzenler. Bu itibarla iş hukuku; bireysel iş hukuku ve toplu iş hukuku olarak iki ayrımda incelenir. Bunun yanı sıra toplu iş hukuku da sendikalar hukuku, toplu iş hukuku ve grev – lokavt hukuku olarak üç ayrı başlıkta değerlendirilir.

İş hukukuna tabi kişiler “işçi”, “işveren”, “işveren vekili” ve “alt işveren” olarak ifade edilir. İşçi, bir iş akdine dayanarak çalışan gerçek kişileri tanımlayan kavramdır. İşveren ise, bir iş akdine dayanarak işçi çalıştıran gerçek ya da tüzel kişi veya tüzel kişiliği haiz olmayan kurum ve kuruluşları ifade eden kavramdır.

İş hukukunun en mühim özelliklerinden birisi de işçi emeğinin suiistimal edilmesine mâni olmak suretiyle işçi haklarının korunmasıdır. Oldukça kapsamlı ve detaylı bir hukuk dalı olan iş hukuku, son derece sarih ve nettir. Bu sayede, işçi ve işverenlerin hakları ve yükümlülükleri, ihtilafa yer bırakmayacak biçimde düzenlenmiştir.

İş hukuku, işçi lehine sonuç veren birtakım emredici hükümleri haizdir. Söz konusu emredici hükümlerin işveren tarafından uygulanması ve bu hükümlere tabi olunması zaruridir. Söz gelimi, işçiye en az asgari ücret ödenmesine ilişkin hükümler emredici niteliktedir. İşçi ve işveren arasında yaşanan ihtilaf ve uyuşmazlıklar, iş hukuku sınırlarında kalmak ve işverenin haklarını ihlal etmemek kaydıyla işçi lehine çözümlenir.